Dwór i spichlerz ( Muzeum Etnograficzne ) - Tarnów

 

  Spichlerz i dwór z końca XVIII w. 

    Mapa Franza von Grottgera (dziadka Artura) budowniczego obwodowego tarnowskiego, pochodząca z ok. 1796 r. znakuje na wspomnianej parceli dwór oraz jakąś inną drewnianą budowlę obok. Obie, mimo upływu 200 lat zachowały się do dzisiaj (w centrum miasta!), jakkolwiek uległy generalnym konserwacjom.

Były to z pewnością zabudowania folwarczne, choćby z tej przyczyny że odsunięte są dość daleko od linii nowej drogi (cesarskiej, jaka powstawała z końcem XVIII w.), jak i z tego że o jakimś zajeździe mieszczańskim w tym miejscu nie wspomina żaden dokument miejski z końca XVIII w.

Późniejsza ul. Nowy Świat stanowiła wtedy granicę Przedmieścia Krakowskiego i późniejszej dzielnicy Zawale (północ Tarnowa) oraz Strusiny wsi "pańskiej" leżącej na zachód od miasta. Można założyć, że wspomniane zabudowania folwarczne stanowiły element gospodarczej struktury Hrabstwa Tarnowskiego (bądź też, czego się nie da wykluczyć, któregoś z folwarków szpitalnych czy kościelnych, jakie rozciągały się na północ od miasta).

Również o żadnym zajeździe książęcym w tym miejscu nie wspominają inwentarze z XVIII w., a obie budowle noszą wszelkie cechy architektury XVIII w.

Zarówno dwór jak i spichlerz przynależą do architektury barokowej, choć prowincjonalne dzieje architektury przesuwają nam często występowanie baroku aż do I połowy XIX w., w związku z czym należy ostrożnie podchodzić do datowania obiektów.

Dwór z wysoką mansardą w połaci dachowej oraz znacznie lepiej dziś zachowany spichlerz to unikalne, "cudem" zachowane do dziś elementy rustykalnej architektury XVIII w. w centrum miasta. Inne liczne dwory i dworki podmiejskie z XVIII w. nie miały takiego szczęścia. Sam spichlerz to budowla drewniana konstrukcji zrębowej, piętrowa, z gankiem na poziomie piętra, nakryta dachem czterospadowym.

Oba obiekty jak i całe zaplecze zajmuje dziś Muzeum Etnograficzne w Tarnowie.

Powrót