Nawa Południowa

    Zwiedzanie tej nawy należy ograniczyć tylko do jej końcowej części, ponieważ odbywa się tu wieczysta adoracja Najświętszego Sakramentu, zaprowadzona w roku 1987. W przestrzeni przed ołtarzem wierni modlą się przez cały dzień, a w konfesjonale spowiada kapłan. Nawa powstała z połączenia kilku dawnych pomieszczeń. Idąc od zachodu, są to: kaplica Rozesłania Apostołów, kruchta, kaplica Świętego Krzyża, kaplica Matki Boskiej Szkaplerznej i kaplica św. Benedykta. Wiąże się z tym różnorodność układu żeber na sklepieniach. Są one gwiaździste, sieciowe, a w kaplicy Świętego Krzyża trójdzielne - siedmiopolowe, tzw. "piastowskie", z motywem Głowy Chrystusa na wspornikach. To ostatnie sklepienie jest w Polsce dużą osobliwością. Przenikneło z Francji, zastosowane najpierw w kaplicy Mariackiej przy Katedrze Wawelskiej około roku 1330, jako 9-polowe, następnie we Wrocławiu po roku 1350, a potem w Tarnowie i kilku innych kościołach Małopolski.

Polichromia Józefa Dutkiewicza pochodzi z lat 1957-1958. W kaplicy Rozesłania Apostołów przedstawia fragment bitwy pod Grunwaldem, zaś w kruchcie, nad wejściem, Chrystusa Pantokratora, jako Maiestas Domini. W kaplicy Matki Boskiej Szkaplerznej zachowały się fragmenty polichromii gotycko-renesansowej z lat 1514-1526, odsłonięte w roku 1959. Są to sceny Maryjne (Zwiastowanie, Narodzenie Pana Jezusa, Pokłon Trzech Króli, Ofiarowanie w świątyni) oraz Pasyjne (Pojmanie, Sąd u Kajfasza i Biczowanie). Tutaj też znajduje się wejście do krypty z cynowymi sarkofagami księcia Janusza Ostrogskiego i jego żony Zuzanny.

Witraż w oknie zachodnim, przedstawiający Chrystusa Dobrego Pasterza, wykonała pracownia Geylinga w Wiedniu w roku 1899, a ufundowali wikariusze Katedry.

Pozostałe witraże tej nawy, w przedniej jej części, powstały w roku 1986, projektowane przez Józefa Furdynę i wykonane w pracowni Anny i Ireneusza Zarzyckich w Krakowie, z fundacji rodziny Wojnarskich, Frodymów, Ciężadtów i Sypków. Nawiązują w treści do współczesnych wydarzeń: II wojny światowa, 1000-lecie Chrześcijaństwa w Polsce, Sanktuaria Maryjne w diecezji tarnowskiej, Nadanie Katedrze tytułu Bazyliki Mniejszej i Peregrynacja Matki Boskiej Częstochowskiej w Katedrze i w Diecezji, w symbolu pustych ram. Mieszczą się w tej nawie dwa ołtarze. Główny - kamienny, neorenesansowy z około roku 1900 - zdobi płaskorzeźba Chrystusa według fresku Ostatniej Wieczerzy Leonarda da Vinci, projektowana przez Tadeusza Błotnickiego (1858-1928), wykonana w marmurze kararyjskim. Metalowe tabernakulum tego ołtarza projektował w roku 1984 Cz. Dźwigaj, a wykonał w brązie S. Kowalówka. Ten sam artysta projektował w roku 1987, drugi ołtarz ze złoceniami, a wykonał również S. Kowalówka. W niszy nastawy tego ołtarza znajduje się Łaskami słynąca Pieta - rzeźba w drewnie, polichromowana, barokowa, z wieku XVII. W zwieńczeniu nastawy wykorzystano motyw trzech krzyży z pomnika "Solidarności" w Gdańsku, zaś na podstawie ołtarza umieszczono tablice w brązie, z przedstawieniem siedmiu Boleści Matki Boskiej.

Powrót